Thuốc hết hạn là gì ?
Đầu tiên, dễ hiểu thuốc hết hạn là thuốc mà ngày mà đem so sánh so với ngày hết hạn (expired date) thì đã quá hạn. Và thuốc đó trên danh nghĩa và trên pháp luật nó đã hết hiệu lực sử dụng là mặc nhiên.
Vậy có khi nào thuốc hết hạn ghi trên bao bì vẫn sử dụng được
Cái gì đập vào não chúng ta có logic ban đầu, nhất là thuở còn nhỏ, thì logic này cho ai đó cung cấp, mà nhất là người mà chúng ta tin tưởng lại có ấn tượng rất lâu, nhưng đôi khi và rất tiếc niềm tin ấy không hẳn đúng. Ví dụ, thủa xưa, Giáo hội từng nói Trái đất là trung tâm của vũ trụ và Mặt trời quay quanh Trái đất vậy. Galileo Galilei (https://vi.wikipedia.org/wiki/Galileo_Galilei) muốn chứng minh ngược lại phải đối đầu thách thức Giáo hội và tất cả mọi người khi đó.
Dẫn dắt vậy để chia sẽ với Quý khách hàng rằng trước đây bản thân tôi cũng tin rằng thuốc hết hạn, và có cơ sở như vậy nên tốt nhất là bỏ. Nói rộng vậy để thấy niềm tin của chúng ta nhiều cái chưa chắc đúng. Quý khách có thể nghiệm lại nhiều vấn đề, kiến thức nhà trường, thầy cô cung cấp cho chúng ta ngày còn mài chữ trên ghế nhà trường trướt quớt so thực tế khi ra trường.
Nhưng vẫn có trường hợp thuốc hết hạn vẫn sử dụng được, đó là trường hợp các cơ quan hữu quan có cơ sở khoa học chứng minh rằng nó vẫn còn hiệu quả nếu đem vào sử dụng. Thực ra mà nói thì đó là hạn sử dụng đã được kéo dài so với hạn sử dụng ghi trên bao bì bởi nhà sản xuất.
Tuy nhiên, thuốc, tạm so sánh như thức ăn, có loại bảo quản lâu và xuống cấp từ từ, có loại xuống cấp nhanh, thậm chí sinh ra độc tố nguy hiểm v.v. Còn bên lãnh vực thuốc, Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) khuyến cáo các loại thuốc sau nên không sử dụng một khi quá hạn:
- Thuốc chống co giật: Thời hạn điều trị ngắn ngày
- Dilantin, phenobarbital: rất nhanh hết hiệu lực
- Nitroglycerin: rất nhanh hết hiệu lực
- Warfarin: thời hạn điều trị ngắn ngày
- Procan SR (procainamide): tác nhân chống loạn nhịp mạnh
- Theophylline: rất nhanh hết hiệu lực
- Digoxin: thời hạn điều trị ngắn ngày
- Thyroid hormone preparations (Các chế phẩm hormon tuyến giáp)
- Paraldehyde
- Thuốc tránh thai
- Epinephrine: rất nhanh hết hiệu lực
- Insulin: rất nhanh hết hiệu lực
- Thuốc nhỏ mắt
- Kháng sinh hết hạn kéo dài (ví dụ: amoxicillin, azithromycin, cephalexin, doxycycline) có thể góp phần tăng sức đề kháng kháng sinh và thất bại điều trị
Trên đây là thông tin cơ bản về thuốc hết hạn, việc quyết định dùng hay không là quyền của bạn. Theo quan điểm chúng tôi thì nếu số lượng thuốc nhiều và giá trị thì cơ quan hữu quan có năng lực kiểm tra và chứng minh hiệu quả còn tốt thì sẽ cho dùng, nhưng cũng hiếm khi gặp. Còn cá nhân nếu còn ít thuốc quá hạn sử dụng thì nên bỏ đi, dùng thuốc mới cho an toàn.
Nguồn tham khảo:
- https://vnexpress.net/thuoc-het-han-4397772.html
- https://www.drugs.com/article/drug-expiration-dates.html
- https://www.medsafe.govt.nz/profs/PUArticles/March2016/MedicineExpiryDates.htm
- https://www.fda.gov/drugs/pharmaceutical-quality-resources/expiration-dates-questions-and-answers